შეერთებულ შტატებში საპრეზიდენტო არჩევნების კამპანია ფაქტობრივად დაიწყო. ჯო ბაიდენი მეორე ვადით არჩევას აპირებს, ამიტომ მისი ადმინისტრაცია წინასაარჩევნო რეჟიმზე გადავიდა. ამომრჩეველთა განწყობა, მათი პრიორიტეტები არის მნიშვნელოვანი ფაქტორი, რომელიც გავლენას ახდენს თეთრი სახლის საშინაო და საგარეო პოლიტიკაზე.
სოციოლოგიური კვლევის დროს მიღებული ახალი მონაცემები საშუალებას გვაძლევს განვსაზღვროთ ბაიდენის ადმინისტრაციის პოლიტიკის მიმართულება არჩევნებამდე, რომელიც 2024 წლის ნოემბერში გაიმართება.
გავლენიანმა ამერიკულმა ჟურნალმა Newsweek-მა გამოაქვეყნა Redfield & Wilton Strategies-ის მიერ ჩატარებული სოციოლოგიური კვლევის შედეგები. კვლევა ჩატარდა 2023 წლის 15-16 ივლისს 1500 ამერიკელ ამომრჩეველში. (https://www.newsweek.com/election-2024-poll-how-voters-feel-about-key-issues-1813658)
პირველ რიგში, ამომრჩეველს შიდა პრობლემები აწუხებს. გამოკითხულთა 60%-მა ყველაზე მნიშვნელოვან თემად ეკონომიკა დაასახელა. შეერთებულ შტატებში ჯანდაცვის მდგომარეობით შეშფოთებულია 33% რესპონდენტი.
კვლევამ აჩვენა, რომ გამოკითხულთა 48%-ს მიაჩნია, რომ მათი ეკონომიკური მდგომარეობა გაუარესდა 3 წლის წინ არსებულთან შედარებით. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ამომრჩეველთა თითქმის ნახევარი უფრო წარმატებული იყო დონალდ ტრამპის დროს, ვიდრე ჯო ბაიდენის დროს. გამოკითხულთა მხოლოდ 29%-მა აღნიშნა, რომ მათი მდგომარეობა გაუმჯობესდა, ხოლო 22%-ს მიაჩნია, რომ ის უცვლელია.
ამრიგად, წინასაარჩევნოდ ჯო ბაიდენმა ყურადღება უნდა გაამახვილოს ამერიკელების ფინანსური მდგომარეობის გაუმჯობესებაზე. თეთრი სახლის პრიორიტეტული ამოცანა იქნება ამერიკელების კეთილდღეობის ამაღლება და არა საგარეო პოლიტიკა, როგორც ეს გარედან გვეჩვენება.
რაც შეეხება ამერიკელების დამოკიდებულებას აშშ-ის საგარეო პოლიტიკის საკითხებთან, ამას შიშები განაპირობებს. რომელი ქვეყანაც არ უნდა მიიჩნიონ ამერიკელებმა თავიანთი უსაფრთხოების უდიდეს საფრთხედ, იქნება ამერიკის მთავრობის ძალისხმევის სამიზნე.
ავტორიტეტულმა კვლევითმა სააგენტომ Pew Research-მა ამერიკელების საგარეო პოლიტიკური შიშების შესახებ ახალი მონაცემები წარმოადგინა. (https://www.pewresearch.org/short-reads/2023/07/27/americans-name-china-as-the-country-posing-the-greatest-threat-to-the-us/sr_2023-07 -27_us-threat-and-ally_1/) შეერთებული შტატების მთავარ საფრთხეებს შორის გამოკითხულთა 50%-მა დაასახელა ჩინეთი, 17%-მა – რუსეთი. ჩრდილოეთ კორეას გამოკითხულთა მხოლოდ 2% მიიჩნევს საფრთხედ.
სურათი 1. ამერიკელებმა ჩინეთს უწოდეს შეერთებული შტატების მთავარი საფრთხე.
Pew Research Center ასევე გვთავაზობს წინა წლების მონაცემებთან შედარებას, საიდანაც ირკვევა, რომ ჩინეთი ბოლო დროს ლიდერი გახდა. 2007 წელს ამერიკელებმა ირანი მიიჩნიეს შეერთებული შტატების მთავარ საფრთხედ, 2014 წელს – რუსეთი, 2019 წელს რუსეთმა და ჩინეთმა გაიზიარეს პირველი ადგილი. 2023 წლისთვის ჩინეთი ლიდერობს დიდი სხვაობით.
სურათი 2. ჩინეთი გახდა შეერთებული შტატების მთავარი საფრთხე.
ასევე განსხვავებებია ამერიკელების წარმოდგენაში ჩინეთისა და რუსეთის საფრთხეების შესახებ. გამოკითხულთა უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ ჩინეთი საფრთხეს უქმნის როგორც აშშ-ს ეკონომიკას, ასევე აშშ-ს ეროვნულ უსაფრთხოებას.
რაც შეეხება რუსეთს, ამერიკელების აზრით, ის უფრო დიდ საფრთხეს უქმნის შეერთებული შტატების ეროვნულ უსაფრთხოებას, ვიდრე აშშ-ს ეკონომიკას.
სურათი 3. ამერიკელები ჩინეთს განიხილავენ, როგორც მთავარ საფრთხეს აშშ-ის ეკონომიკისათვის, ხოლო რუსეთს, როგორც საფრთხეს ამერიკის ეროვნული უსაფრთხოებისთვის.
კვლევის მონაცემები საშუალებას გვაძლევს გამოვკვეთოთ ამერიკული პოლიტიკის კონტურები 2024 წლის არჩევნებამდე. უპირველეს ყოვლისა, ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია ყურადღებას გაამახვილებს ეკონომიკური პრობლემების გადაჭრასა და ამერიკელების კეთილდღეობის გაუმჯობესებაზე. იმის გათვალისწინებით, რომ ამერიკელი ამომრჩევლები ჩინეთს აშშ-ის ეკონომიკისთვის მთავარ საფრთხედ მიიჩნევენ, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ჩინეთთან ეკონომიკური მეტოქეობა ბაიდენის საარჩევნო კამპანიის ერთ-ერთი მთავარი თემა იქნება. ამერიკელების კეთილდღეობისთვის ბრძოლა ასევე ხდება საგარეო პოლიტიკის თემა, რადგან ის დიდწილად განპირობებულია შეერთებულ შტატებსა და ჩინეთს შორის დაპირისპირების შედეგით.
რაც შეეხება რუსეთს, ის არ აღიქმება სერიოზულ საფრთხედ ამერიკის ეკონომიკური ძლიერებისთვის. ამერიკელების მთავარი შეშფოთება რუსეთთან მიმართ დაკავშირებულია აშშ-ს ეროვნულ უსაფრთხოებასთან. ამიტომ რუსეთზე სანქციების და სხვა სახის ზეწოლის პოლიტიკა, ასევე უკრაინის მხარდაჭერა გაგრძელდება.
ჯო ბაიდენის წინასაარჩევნო კამპანიის ფონზე რუსეთთან ურთიერთობა მთავარი თემა არ იქნება. პრეზიდენტობისთვის ბრძოლის მთავარი „ფრონტი“ არის ეკონომიკა და აშშ-ის მეტოქეობა ჩინეთთან.
ავთანდილ წულაძე – პოლიტოლოგი, პოლიტოლოგიის დოქტორი