„პრემიერმა ვიქტორ ორბანმა რუსეთ-უკრაინის ომის შეწყვეტის მიზნით დიპლომატიური ინიციატივა გამოიჩინა, ევროკავშირის ხელმძღვანელებმა კი მისი მცდელობა დაგმეს. ევროპის ლიდერებს – ურსულა დონ დერ ლაიენს და მისთანებს სისხლისღვრისა და ნგრევის გაგრძელება სურთ. როგორც ჩანს, უნგრეთის 6-თვიანი თავმჯდომარეობა ევროკავშირის საბჭოში შეიძლება ვადაზე ადრე შეწყდეს, – ნათქვამია შვეიცარიულ ჟურნალ „ველტვოშე“-ში (Die Weltwoche) გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ვიქტორ ორბანის სამშვიდობო გეგმა: მომხრენი და მოწინააღმდეგენი“ (ავტორი – როჯერ კეპელი).
გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:
ევროკავშირის ლიდერები უნგრეთის პრემიერ-მინისტრის ძალისხმევას ამუხრუჭებენ. ყველანაირად ცდილობენ, რომ ვიქტორ ორბანის სამშვიდობო ვიზიტების მნიშვნელობა კიევში, მოსკოვში და პეკინში როგორმე დაამდაბლონ.
არადა, უნგრეთის ლიდერის მიერ მომზადებული მოხსენება, რომელიც მან ევროპელ ლიდერებს გაუგზავნა, ძალზე საინტერესოა და ყურადღებას იმსახურებს. ვიქტორ ორბანმა, სხვა ევროპელი ლიდერებისაგან განსხვავებით, როგორც იტყვიან ხოლმე, „საკუთარი თვალით დაინახა და საკუთარი ყურით მოისმინა“ დონალდ ტრამპის, ვოლოდიმირ ზელენსკის, ვლადიმერ პუტინისა და სი ძინპინის თვალსაზრისები და ამიტომ დოკუმენტში გამოტანილი დასკვნების მნიშვნელობა მაღალია.
შურისძიება თუ სერიოზული მსჯელობა?
ბრიუსელი უნგრეთის პრემიერზე შურისძიებას ცდილობს, რომელიც უსაფუძვლოა და უფრო მეტი ზიანის მოტანა შეუძლია. აჟიოტაჟი უადგილოა, საჭიროა სერიოზული ყურადღება და მსჯელობა.
განა რას წერს ვიქტორ ორბანი თავის მოხსენებაში, რომ დაუჯერებელი და მიუღებელი იყოს? უნგრელი ლიდერი აღნიშნავს, რომ უახლოეს თვეებში ომი რადიკალურად გამწვავდება. მოწინააღმდეგე მხარეები უფრო მეტი გააფთრებით შეებრძოლებიან ერთმანეთს, რასაც მეტი მსხვერპლი და მეტი ნგრევა მოჰყვება. არცერთ მეტოქეს კომპრომისებზე წასვლა არ სურს (უკანდახევა მარცხის ტოლფასია!), ამიტომ ომზე გავლენის მოხდენა მხოლოდ მესამე ძალას შეუძლია: შუამავლის ჩარევის გარეშე ბრძოლა არ შეწყდება. უნგრელი ლიდერის აზრით, დღეისათვის მსოფლიოში მხოლოდ სამი აქტორი არსებობს, რომლებსაც მოვლენის მსვლელობაზე გავლენის მოხდენა შეუძლიათ: ევროკავშირი, აშშ და ჩინეთი. აუცილებელია აგრეთვე ყურადღება მიექცეს თურქეთსაც – ერთადერთ წარმატებულ შუამავალს კიევსა და მოსკოვს შორის.
ჯერ ცეცხლის შეწყვეტა, შემდეგ სამშვიდობო ხელშეკრულება…
როგორც ვიქტორ ორბანი წერს, იგი ამას წინათ პირადად შეხვდა და ესაუბრა აშშ-ის მომავალ პრეზიდენტს (დიდი ალბათობით) დონალდ ტრამპს და მას შეექმნა შთაბეჭდილება, რომ ჯო ბაიდენისაგან დღევანდელი ქორული პოლიტიკის შეცვლა მოსალოდნელი არ არის. იგი თუნდაც რომ ჩამოსცილდეს პოლიტიკას, მისი ადმინისტრაცია გარკვეულ პერიოდში ინერციით უკრაინის მიმართ იგივე პოლიტიკას გაატარებს.
იმის გათვალისწინებით, რომ აშშ-ში საპრეზიდენტო არჩევნების შედეგს საგარეო კი არა, საშინაო პოლიტიკის მდგომარეობა განსაზღრავს, არც ჯო ბაიდენი და არც დონალდ ტრამპი არჩევნების შედეგების გამოცხადებამდე უკრაინაზე ოფიციალურად არანაირი სამშვიდობო ინიციატივებით არ გამოვლენ. თუმცა, აშკარაა, რომ რესპუბლიკელი კანდიდატის გამარჯვების შემთხვევაში უკრაინის ომის ხარჯების საკუთარ თავზე აღება მთლიანად ევროკავშირს მოუწევს, რაც ევროპელ ხალხებს მძიმე ტვირთად დააწვება.
რა არის საჭირო რუსეთ-უკრაინის ომის შეწყვეტისათვის:
პირველი ეტაპი – მოლაპარაკება ჩინეთთან შემდეგი სამშვიდობო სამიტის ფორმატზე; მეორე – საკონტაქტო არხების არსებობა ორივე მოწინააღმდეგე მხარესთან – უკრაინასთან და რუსეთთან. უკრაინასთან არსებობს, რუსეთთან კი არა, ამიტომ აუცილებელია კრემლთან დიალოგის რეაბილიტაცია;
მესამე – გლობალური სამხრეთის ქვეყნების ჩართვა და მათი კოორდინირება. იმ მიზეზით, რომ ევროკავშირი ყველაფერში ვაშინგტონს უყურებს და მისი კარნახით მოქმედებს, ევროპა გლობალურ სამხრეთის ქვეყნებში თავის გავლენას და ავტორიტეტს კარგავს.
ვიქტორ ორბანის აზრით, ამ სამ ფუძემდებლურ პრინციპს უნდა დაემყაროს ინიციატივა, რომელიც, სავარაუდოდ, მისმა კოლეგამ, ევროსაბჭოს პრეზიდენტმა შარლ მიშელმა უნდა მოამზადოს და ხელსაყრელ სიტუაციაში სამიტს წარუდგინოს. ბრალდებებეი იმის სესახებ, რომ ვიქტორ ორბანმა თავისი უფლებამოსილებების უზურპაცია მოხდინა და მოლაპარაკებებს ევროკავშირის სახელით აწარმოებდაო, ვერნაირ კრიტიკას ვერ უძლებს.
მოამზადა სიმონ კილაძემ