ბრიტანული გაზეთი „დეილი ტელეგრაფი“ (The Daily Telegraph) აქვეყნებს სტატიას სათაურით “თუ დასავლეთს უკრაინის გადარჩენა სურს, უფრო გაბედულად უნდა იმოქმედოს, თორემ მალე გვიან იქნება” (ავტორი – ლიზა ხაზელდინი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
როგორც მოსალოდნელია, თეთრი სახლი უახლოეს დღეებში – შეიძლება ხვალ ან ზეგ – გააუქმებს იმ აკრძალვას, რომელიც უკრაინას ამერიკული იარაღის გამოყენებისას აქვს დაწესებული: მალე კიევს შესაძლებლობა ექნება ამერიკული რაკეტებით რუსეთის ზურგსაც დაარტყას. სავარაუდოდ, დიდი ბრიტანეთიც იგივეს გააკეთებს, თუმცა მოგვიანებით.
ამ ფონზე კვლავ იბადება კითხვა: განა ეს დაგვიანებული არ არის? განა უკეთესი არ იყო, რომ დასავლეთს დროულად მიეწოდებინა საკმარისი იარაღი, ყოველგვარი აკრძალვების გარეშე, რომ უკრაინას წარმატებით მოეგერიებინა ვლადიმერ პუტინის ჯარების თავდასხმა?
უკვე თითქმის ერთ თვეზე მეტია, რაც უკრაინას რუსეთის კურსკის ოლქში პლაცდარმი აქვს დაკავებული. კიევის მტკიცებით, მისი სამხედრო ქვედანაყოფები დაახლოებით 1000 კვადრატულ მეტრს ფართობის მქონე ტერიტორიას აკონტროლებენ.
მოსკოვი იძულებული გახდა 150 ათასი ადამიანის ევაკუირება განეხორციელებინა. როგორც პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი აცხადებს, კრემლს 60 ათასი მებრძოლის გადასროლა მოუწია – ისინი დონბასის ფრონტიდან კურსკის ოლქში იქნენ გაგზავნილნი. ბოლო თვეში კიევმა რამდენიმე საგრძნობი და მტკივნეული დარტყმა მიაყენა რუსეთს.
მაგრამ არის იმის საფრთხე, რომ უკრაინა ომში იმპულსს კარგავს. მასმედიაში და სოციალურ ქსელებში ვრცელდება [ჯერ-ჯერობით ოფიციალურად] დაუდასტურებელი ცნობები, რომ რუსეთის არმიამ კურსკის ოლქში „ფართომასშტაბიანი შეტევა წამოიწყო და უკვე რამდენიმე სოფელი უკრაინული ქვედანაყოფებისაგან გაწმინდაო“.
აშკარაა, რომ გარკვეული ეფექტურობის მიუხედავად. უკრაინის არმიის კურსკში ოლქში შეჭრამ საკმარისი შედეგი ვერ მოიტანა: რუსეთის შეტევა დონბასში არ შესუსტებულა. პუტინის ჯარები სტრატეგიული მნიშვნელობის მქონე ქალაქ პოკროვსკს ნაბიჯ-ნაბიჯ უახლოვდებიან და მის დასაკავებლად დამრტყმელ ბირთვს ქმნიან. ქალაქის ხელმძღვანელობა მოსახლეობა ამას გრძნობს და ქვეყნის დასავლეთ რეგიონებში ევაკუაციას აგრძელებენ. როგორც ჩანს, მოსახლეობასთან ერთად, უკრაინის არმიაც იძულებული იქნება უკან დაიხიოს.
რასაკვირველია, უკრაინის გართულებულ მდგომარეობაში ლომის წილი დასავლეთს მიუძღვის. დასავლეთი აგვიანებს გადაწყვეტილებებს მიღებას – აშშ და დიდი ბრიტანეთი იარაღს კი აწვდის, მაგრამ დროის ეფექტის ყოველგვარი დარღვევით. ასე მოხდა, მაგალითად, როგორც რიგი მოდიფიკაციის რაკეტების, ასევე ავიაგამანადგურებელ F-16-ების საკითხში…
დასავლეთი უკრაინას აწამებს. რას ნიშნავს იარაღის მიწოდების დაგვიანება? იმას, რომ უკრაინა იძულებულია ბრძოლა გააგრძელოს, მაგრამ არათანაბარ პირობებში, რასაც უარყოფითი შედეგები მოსდევს – უკან დახევა.
თუ რატომ სუსტდება დასავლეთის დახმარება, ამის რამდენიმე მიზეზი არსებობს: უპირველესი ისაა, რომ კიევის დასავლელი მოკავშირეები მუდმივად ეშინიათ „ყბადაღებული საფრთხისა“, რომ ვაითუ ომის ესკალაცია მოხდეს… ვაითუ ვლადიმერ პუტინს ჭკუა აერიოს და ბირთვული რაკეტების გაშვების ღილაკზე თითი დააჭიროს… ვაითუ კრემლმა სხვა ქვეყნები ჩართოს უკრაინასთან ომში. მეორე მიზეზი, რომელსაც პირველთან აქვს კავშირი: დასავლეთში უკრაინის მიმართ საზოგადოებრივი მხარდაჭერა დაქვეითდა, რაც მთავრობებს (მმართველ პარტიებს) უკრაინის მიმართ მტკიცე დახმარების პოლიტიკის გატარებას პრობლემებს უქმნის; მესამე – ევროპული შეფასებით, კიევს დამატებით ასობით მილიარდი დოლარის დახმარება დაჭირდება, რომ რუსეთის ჯარები თავისი ტერიტორიიდან გააძევოს. შესაბამისად, დასავლელი მოკავშირეები ვოლოდიმირ ზელენსკის [ჯერ-ჯერობით, არაოფიციალურად] მოუწოდებენ გადასინჯოს პოზიცია და დროულად შეეცადოს მოლაპარაკების დაწყებას (რა თქმა უნდა, კიევის სასარგებლო პირობებით, სანამ მას კურსკის ოლქი აქვს დაკავებული).
ამასთან, როგორც ჩანს, ვლადიმერ პუტინის მუქარები – რუსეთის ტერიტორიის ხელყოფა მკაცრად დაისჯებაო (სავარაუდოდ, ბირთვული იარაღის გამოყენებით) – მხოლოდ ცარიელი სიტყვები გამოდგა. ერთი თვე გავიდა, რაც უკრაინა კურსკის ოლქის მნიშვნელოვან ნაწილს აკონტროლებს და კრემლის მხრიდან არავითარი ბირთვული დარტყმა არ განხორციელებულა. შესაბამისად, დასავლეთმა უფრო გაბედულად უნდა იმოქმედოს, უკრაინას ბოლომდე უნდა დაეხმაროს, რომ ევროპაში მშვიდობა აღდგეს.
მოამზადა სიმონ კილაძემ