დანიის რადიოსადგურმა „დენმაკ რადიომ“ (Danmarks Radio) 7 აგვისტოს ეთერში გადასცა სიუჟეტი სათაურით „საქართველო აღმოსავლეთ-დასავლეთის გზაჯვარედინზე: იმ ქვეყანამ, რომელსაც ევროკავშირის წევრობა სურს, რუსეთთან ვაჭრობა არ უნდა გააფართოოს“ (ავტორები – ბრიტა ჰანსენი და სესილია კალესტრუპი).
გთავაზობთ რადიოსიუჟეტის ტექსტს:
ავტოფურის მძღოლი ნუგზარ ბოლქვაძე სიგარეტს ეწევა და ღრმა ნაფაზს აკეთებს, თან რადიოს უსმენს. იგი, უკვე მერამდენედ, ისევ რიგში დგას საქართველო-რუსეთის საზღვარზე გადასასვლელად. ნუგზარ ბოლქვაძე მარტო არ არის: სხვა მსგავსი სატვირთო ავტომობილებიც საათობით და ზოგჯერ დღე-ღამეობით ელოდებიან ნებართვას საზღვრის გადაკვეთისათვის.
ომი და დასაქმება
უკრაინელების მსგავსად, რომლებსაც დღეს რუსეთთან ომი აქვთ, 15 წლის წინათ ქართველებიც რუსეთის თავდასხმის მსხვერპლნი გახდნენ. ამიტომ მათ ერთმანეთთან სოლიდარობა აკავშირებთ – თბილისში და საქართველოში ძალიან ხშირად დაინახავთ უკრაინის დროშებს.
თუმცა ნუგზარი ამაზე მაინცდამაინც ბევრს არ ფიქრობს. „ყველა ომი რაღაც მომენტში მთავრდება.. და ისევ ისე იქნება, როგორც ადრე იყო“, – ამბობს იგი. კარგია, რომ ნუგზარი ავტოფურის მძღოლია და საქმით არის დაკავებული – სხვა სფეროებში უმუშევრობის დონე ძალიან მაღალია. ნუგზარს ფული ჭირდება: „ოჯახი მყავს, ცოლ-შვილი… მოვალე ვარ, რომ მათზე ვიზრუნო. ოჯახი ძირითადად ჩემს შემოსავალზეა დამოკიდებული“.
საქართველო არჩევანის წინაშე
სამხრეთკავკასიური სახელმწიფო უკვე დადგა იმ გზაზე, რომელიც რუსეთთან მის ეკონომიკურ დამოკიდებულებას განამტკიცებს. იმავდროულად ქვეყანა ევროკავშირის „კარზეც აკაკუნებს“. გასულ წელს ქართველებმა ოფიციალურად წარადგინეს განაცხადი ევროკავშირის წევრად მიღების თაობაზე. „მაგრამ ამ შემთხვევაში ორმაგი თამაში არ მუშაობს“, – ამბობს ორგანიზაცია Transparency International – Georgia-ს დირექტორის მოადგილე გიორგი ონიანი, – „საქართველომ არჩევანი უნდა გააკეთოს – ან რუსეთი, ან ევროკავშირი“.
საქართველო არ მიუერთდა ევროკავშირის მიერ გამოცხადებულ ბევრ ანტირუსულ სანქციას და რუსეთთან ვაჭრობას აგრძელებს. შესაბამისად, ვაჭრობის მოცულობის ზრდა Transparency International-ის („საერთაშორისო გამჭვირვალობის“) შეშფოთებას იწვევს. „ჩვენ არ შეგვიძლია დოკუმენტურად დავადასტუროთ, რომ საქართველოდან რუსეთში აკრძალული (სანქციადადებული) პროდუქცია გადის, მაგრამ ფაქტია, რომ ჩვენი ეკონომიკის რუსეთზე დამოკიდებულება ძალიან მატულობს“, – ამბობს გიორგი ონიანი, – ჩვენს ფართო ვაჭრობას შეუძლია დასავლეთის სანქციები შეასუსტოს და საქართველო ისეთ ქვეყნად გადააქციოს, რომელიც რუსეთს ეხმარება“.
სახიფათო გზით
გაზეთ „პოლიტიკოში“ გამოქვეყნებული სტატიის თანახმად, იმ დროიდან, როცა რუსეთის არმია უკრაინაში შეიჭრა, საქართველო-რუსეთის ვაჭრობა 20%-ით გაიზარდა.
ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა რუსეთთან ვაჭრობა იმით გაამართლა, რომ საქართველოს მცირე მოცულობის ეკონომიკა აქვს და რუსეთთან კავშირების გაწყვეტა მოსახლეობას ძალიან დააზარალებს. მაგრამ „საერთაშორისო გამჭვირვალობა“ თვლის, რომ საქართველო სახიფათო გზაზე იმყოფება: მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთთან ვაჭრობა დღეს ქვეყნის ეკონომიკის სტიმულირებას ახდენს, გრძელვადიან პერსპექტივაში, თუ ასე გაგრძელდება, ვაჭრობა რისკის ფაქტორი გახდება. „ჩვენ დავრწმუნდით, რომ რუსეთი სავაჭრო ურთიერთობებს პოლიტიკური მიზნების შესასრულებლად იყენებს. წარსულში მოსკოვს არაერთხელ მოუხდენია ქართული სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის ბოიკოტირება“, – ამბობს გიორგი ონიანი.
ამჟამად საქართველო თავისი ღვინის 60%-ს რუსეთში ჰყიდის. რუსეთს სურს საქართველო თავის ეკონომიკურ მიზიდულობაში ჰყავდეს – პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ბრძანებულებით ავიამიმოსვლაც განაახლა და საქართველოს მოქალაქეებისათვის უვიზო რეჟიმი დააწესა.
„საქართველო გრძელვადიანად უნდა აზროვნებდეს“, – თვლის „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ დირექტორის მოადგილე, – თუ ჩვენ ევროკავშირის წევრობა გვსურს, მაშინ რუსეთისაკენ არ უნდა ვიხედებოდეთ. საქართველოს მოსახლეობის დიდ უმრავლესობას დასავლეთთან ინტეგრირება უნდა“.
ისევ იმ მარშრუტით…
ნუგზარ ბოლქვაძის ავტომობილს კი, რომელიც სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციით არის დატვირთული, გეზი რუსეთისაკენ აქვს აღებული. დოკუმენტაციას უკვე მესაზღვრეები ამოწმებენ და მალე რუსეთის ტერიტორიაზე გადავა. შემდეგი გაჩერება – ბელგოროდი.
და ეს ბოლოჯერ არ იქნება, იგი ამ მარშრუტზე კიდევ მრავალჯერ გაივლის. „რუსეთში მოძრაობა რთული არ არის. რუსული ენა კარგად ვიცი და არასოდეს რაიმე პრობლემა არ შემქმნია“, – ამბობს ნუგზარ ბოლქვაძე.